Doe het zelf bouwen, het kan!

20 juni 2023 live!

Dat je je eigen woning kan bouwen met een klein budget is relatief nieuw. Zelfontworpen vrijstaande woningen waren altijd alleen weggelegd voor de meest welgestelden. Nu je minder afhankelijk van de traditionele bouwindustrie kan bouwen en met het altijd aanwezige internet zijn er ontzettend veel mogelijkheden!
- Tessa Peters en Rolf van Boxmeer

Artikel doe het zelf bouwen, het kan!

Iedereen een eigen huis

Er zijn grofweg drie scenario’s die nieuwe bewoners met ons volgen. Een aantal mensen bouwt van a tot z de woning van binnen en buiten helemaal zelf. Al dan niet met ondersteuning van familie, vrienden en ingeschakelde professionals. Zij leggen hun plan aan ons voor en als de bouwtechnische kwaliteit in orde is gaan ze aan de slag.

Dan heb je een groep mensen die niet alles 100% zelf wil doen. Zij kunnen kiezen voor een bouwsysteem waar ze bepaalde elementen zelf kunnen vormgeven of voor kant en klare units die te combineren zijn. In beide gevallen kunnen ze zelf beslissen hoe hoog lang of breed de woning wordt. En waar welke ruimte komt.

Het traject van deze groep begeleiden wij zo goed mogelijk. Allereerst proberen we hun woonwens zo concreet mogelijk op tafel te krijgen. Met een aanpasbaar bouwsysteem of de woonunits maken we een persoonlijk ontwerp. Als iemand bijvoorbeeld niet van koken houdt, maken we de keuken kleiner, zodat er meer ruimte voor de woonkamer over blijft. Op een eenvoudig proefontwerp dat we naar aanleiding van de gesprekken maken, reageert de bewoner en zo werken wij gezamenlijk toe naar hun ideale situatie. Dat is in dit geval dus maatwerk.

Elke woning op Minitopia is een verpersoonlijking van de bewoner.”

Uiteindelijk kijkt een constructeur mee naar de bouw en toetst de gemeente de kwaliteit van de woningen in het traject van de bouwvergunning. Alle plannen moeten voldoen aan het bouwbesluit. 

De spelregels van de bouw
Wat wij in feite doen is vraaggericht ontwerpen. Zorgen dat mensen écht kunnen wonen zoals ze dat zelf willen. Dat is binnen Nederland nog maar op een handvol plekken mogelijk. In de wet zijn allerlei regels vastgelegd om mensen te beschermen tegen een onveilige woonsituatie. Zo moet je bij het ontwerpen van de woningindeling rekening houden met minimale afmetingen. Een slaapkamer is bijvoorbeeld tenminste 13m2 en een woonkamer 18 m2. Ook schrijft de wet voor dat 55% van de woning verblijfsruimte moet zijn en dat elke ruimte een raam heeft.

Mensen die wonen op Minitopia zoeken verlichting. Letterlijk: met minder spullen en ruimte ook minder lasten. Als je deze woonwens combineert met de huidige (technische) innovaties en flexibiliteit kun je je afvragen of al deze regels nog wel voor iedereen moeten gelden. Als je een eigen woning bouwt, mag je dan niet zelf de grootte van de kamers bepalen zolang de bouwconstructie en brandveiligheid maar gewaarborgd zijn?

To small for architecture, to big for furniture.”

Kijken we kritisch naar de spelregels van de reguliere bouw, dan vragen we ons af of bij elk nieuw bouwwerk een architect betrokken moet zijn. Collectieve gebouwen voor de gemeenschap passen bij een universeel, tijdloos ontwerp. Maar woningen, particulier initiatief, kunnen veel uitgesprokener zijn omdat ze voortvloeien uit persoonlijke wensen en voorkeuren, zo menen wij. De welstandsdiscussie ligt dan bij de bewoner en een gebiedscoördinator zoals wij, die het geheel in ogenschouw neemt. Het is interessant dat in dit soort gebieden een andere beeldregie ontstaat. Een die past bij tijdelijke bouw.
Niet ieder bouwwerk vraagt om eenzelfde benadering. Als we in Nederland een groter aanbod van betaalbare woningen ambiëren en elke woning onder architectuur gebouwd wordt, dan zijn herhaling en hoge kosten onvermijdelijk.